Opština Han Pijesak spada u red manjih opština i nalazi se u istočnom dijelu Republike Srpske, Bosne i Hercegovine. Prostire se na površini od 335,8 km², a prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine u njoj živi 3.530 stanovnika.
Han Pijesak je okružen visovima Velikim Žepom 1.537m, Javornikom 1.219m, Studenom Gorom 1.149m i Trešnjevcem 1.245m, a bujne četinarske i listopadne šume doprinijele su da ovo mjesto postane poznata klimatska i vazdušna banja, jer po količini ozona zauzima jedno od najznačajnih mjesta u Evropi.
Opština Han Pijesak nalazi se na magistralnom putu koji ga povezuje sa centrima u Republici Srpskoj, Federaciji BiH i šire.
U opštini se nalazi „Vila Karađorđevića“ koja je izgrađena u vrijeme Kraljevine Jugoslavije kao ljetnikovac za potrebe kraljevske porodice Karađorđević. U neposrednoj blizini se nalazio i štab Vojske Kraljevine Jugoslavije, koji je bio predviđen za povlačenje kraljevske porodice i Vlade Kraljevine Jugoslavije u slučaju Drugog svjetskog rata.
Nakon Drugog svjetskog rata Jugoslovenska narodna armija je na 4 km od Han Pijeska u Crnoj Rijeci izgradila podzemni vojni objekat Veliki Žep, koji je trebalo da bude komandno mjesto u slučaju Trećeg svjetskog rata. Tokom raspada Jugoslavije početkom devedesetih godina dvadesetog vijeka, podzemni vojni objekat Veliki Žep je bio sjedište glavnog štaba Vojske Republike Srpske.
NASELJENA MJESTA U OPŠTINI HAN PIJESAK
Područje opštine Han Pijesak čine naseljena mjesta:
Babine Gornje, Berkovina, Brložnik, Gođenje, Žeravice, Japaga, Jelovci, Kraljevo Polje, Kram, Krivače, Kusače, Karaula, Malo Polje, Mrkalji, Nevačka, Nerići, Pjenovac, Plane, Podžeplje (Podžeplje), Podkozlovača, Ravanjsko, Rečica, Rijeke, Rubinići, Stoborani, Džimrije i Han Pijesak.
ISTORIJA HAN PIJESKA
Na starom karavanskom putu od Sarajeva koji je vodio preko Romanije bio je na svakih desetak kilometara po jedan han za odmor, konak i svratište putnika, vojnika i trgovačkih karavana.
Evlija Čelebija 1664. godine na putu od Sarajeva prema Zvorniku pominje na hanpijesačkom prostoru nekoliko hanova oko kojih se kasnije formiraju manja ili veća naselja (Han Pijesak, Han Pogled, Han Mačkovac, Han Hanić).
Jedan od ovih hanova bio je i Han Pijesak, oko koga se dosta kasnije formira istoimeno naselje. Područje Han Pijeska se nalazilo na raskrsnici puta koji ga je povezivao sa Srebrenicom i dolinom Drine, drugi kraj ove raskrsnice vodio je ka Vlasenici i Zvorniku, a treći je vodio prema Sokocu, i preko Romanije ka Sarajevu. Han Pogled imao je strategijski značaj u vrijeme opšte nesigurnosti putnika za vrijeme vladavine Turaka, izloženih napadima odmetnika. Od ovog hana se širi pogled preko birača, prema Majevici, Drini i Srbiji, te je zbog toga dobio ime Pogled.
Prema vjerovanju Han Pijesak je dobio ime po stalnim žalbama majstora, graditelja hana, da im je loš pijesak za zidanje. Drugih podataka u vezi sa imenom ovog naselja nema.
Dolaskom Austrougarske izgrađena je i željeznička pruga prema Zavidovićima, a zatim i drum duž starog karavanskog puta. Ovo je uvećalo značaj Han Pijeska pa se postepeno oko nekadašnjeg hana počelo formirati i naselje radnika-drvosječa koje se prvi put pominje 1895. godine.
Do prvog svijetskog rata ovde takoreći nije ni bilo naselja osim hana i nekoliko šumskih baraka na raskrsnici puta Sarajevo -Zvornik.
Po završetku rata Han Pijesak okuplja i oko sebe privlači sela koja su tada bila orijentisana ka okolnim naseljima gradskog tipa.
TURISTIČKI POTENCIJALI HAN PIJESKA
Ovo je područje morfološki i klimatski pogodno za zimski turizam i zimske sportove, dok planine predstavljaju najsnažnije obilježje turističke ponude prostora. Osnovne preduslove za razvoj boravišnog i vikend turizma daju prirodne ljepote, klima, lov i ribolov, kulturnoistorijske vrijednosti, razvoj planinskog i zimskog turizma. Od velikog značaja za razvoj stacionarnog turizma ima razvoj specifičnog zdravstveno-klimatskog turizma - vazdušna banja.
TURISTIČKE ATRAKCIJE HAN PIJESKA
Hram Svetog cara Konstantina i carice Jelene
Između Prvog i Drugog svjetskog rata, u selu DŽimrije postojala je crkva brvnara posvećena Sv. caru Konstantinu i carici Jeleni. Obnova i zidanje crkve započeta je jula 2000. godine, a radovi su završeni 2002. godine.
Crkva Svetog velikomučenika Pantelejmona
Crkva Svetog velikomučenika Pantelejmona je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Han Pijesku u Republici Srpskoj. Prvobitna crkva u Han Pijesku sagrađena je 1923. godine, a kumovao joj je lično kralj Aleksandar Prvi Karađorđević koji je često boravio u svojoj rezidenciji u Han Pijesku.
Manastir Pjenovac
Manastir Pjenovac je manastir Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se u selu Pjenovac, opština Han-Pijesak.
Manastir u Pjenovcu posvećen je Usjekovaniju glave svetog Jovana Krstitelja. Građen je od početka mjeseca maja 2001. do početka juna 2002. godine.
Pošijak
Pošijak je srednjevjekovni grad – utvrđenje, sagrađen u 11. ili 12. vijeku na grebenu Pošijak, nedaleko od Pjenovca.
Predstavlja najznačajniji objekat stare arhitekture na području opštine.
Rezidencija kralja Aleksandra Karađorđevića
Rezidencija kralja Aleksandra Karađorđevića u Han Pijesku sagrađena je 1921. godine, za potrebe kralja Aleksandra Karađorđevića. Dvorac je u Drugom svjetskom ratu djelom oštećen, posle rata služio je kao rezidencija državnih službenika. Izgorio je u požaru 2005. godine. Vodi se kao nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.
Za obnovu ljetne rezidencije kralja Aleksandra Karađorđevića u Han Pijesku izrađena je sva pripremna i tehnička dokumentacija. Planirani projekat vanjskog uređenja biće osnova za očuvanje izuzetnog prirodnog okruženja rezidencije.
KONTAKT
Aleksandra Karađorđevića 4 71360 Han Pijesak / RS / BiH
Tel: +387 57 557 108
Fax: +387 57 557 285
Načelnik Opštine
Gospodin Vlado Ostojić, diplomirani ekonomista
e-mail: nacelnik@hanpijesak.org
